ترافیک وسایل نقلیه در راههای درون شهری و برون شهری و پیامدهای ناشی از آن ازجمله موضوعاتی است که امروزه اکثر انسان ها در سراسر جهان را به خود مشغول کرده است. با رشد روزافزون جمعیت کره زمین و همچنین افزایش نرخ مالکیت خودروی شخصی، تعداد وسایل نقلیه جادهای و در پی آن تقاضای سفر با این وسایل روزبهروز در حال افزایش است. به همین دلیل دولت ها همواره به دنبال راهحلی برای افزایش عرضه خدمات هستند تا از این طریق پاسخگوی نیاز مردم باشند. پیشازاین تصور بر این بود که با توسعه زیرساخت های جادهای و ساخت آزادراه ها، بزرگراه ها و غیر همسطح کردن تقاطع ها می توان مشکل افزایش تقاضای سفر را حل کرد؛ اما با توجه به این نکته که با افزایش عرضه، تقاضا نیز افزایش می یابد، مشاهده می شود که افزایش زیرساخت ها تنها در دوره کوتاهمدت می-تواند مشکل ترافیک یک منطقه را برطرف کند؛ علاوه بر این مشکل آلودگی هوا همچنان پابرجا خواهد بود.
با توجه به مطلب فوق، امروزه روش های کارآمدتر که بتوانند ضامن توسعه پایدار شهری باشند، موردتوجه افراد فعال در حوزه حملونقل و ترافیک بهخصوص در کلان شهرها قرارگرفتهاند. روش های مختلفی می توانند جایگزین گزینه افزایش زیرساخت شوند؛ روش هایی مانند مدیریت تقاضای سفر، توسعه حملونقل همگانی، تأکید بر پیاده مداری و دوچرخهسواری. یکی از روش هایی که چند دهه است موردتوجه جدی کشورهای توسعهیافته قرارگرفته است، استفاده از ظرفیت های سیستم های حملونقل هوشمند (Intelligent Transportation Systems) است. به زبان ساده سیستم های حملونقل هوشمند ترکیبی از فناوری اطلاعات و ارتباطات، علم برنامهریزی حملونقل و تکنولوژی های پیشرفته است. ITS درصورتیکه بهصورت یکپارچه عمل نماید، می تواند منجر به مدیریت تقاضای سفر، افزایش استفاده از حملونقل همگانی، صرفهجویی در زمان و انرژی و بهبود شاخص های ترافیکی همچون سطح سرویس و ایمنی گردد. در کشور ما نیز چند سالی است که استفاده از ITSدر جادههای درون شهری و برون شهری موردتوجه قرارگرفته و مطالعات و فعالیت های قابلتوجهی در این حوزه صورت گرفته است. بااینوجود تا رسیدن به نقطه مطلوب راه درازی در پیش است. در این راستا تدوین طرح های جامع، اولین و مهمترین گام برای دستیابی به چارچوبی مدون در حوزه ITS است. درواقع این طرح ها همانند نقشه راه عمل نموده و می توانند از فعالیت های پراکنده و اتلاف سرمایه جلوگیری نمایند. در این راستا، مرکز تحقیقات وزارت راه و شهرسازی، اقدام به تعریف مطالعهای تحت عنوان “مطالعه، امکان سنجی و تهیه طرح جامع استفاده از سیستم های حملونقل هوشمند (ITS) در شبکه راه های استان اصفهان (بهعنوان یک مطالعه موردی)” نموده و به این منظور شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان که ازجمله مجموعههای پیشرو در امور تحقیقاتی و فن آورانه کشور می باشد را بهعنوان مشاور انجام این مطالعه انتخاب نموده است. این مطالعه می تواند منجر به نظاممند نمودن استفاده و مدیریت سیستم های حملونقل هوشمند در راه های برون شهری و بهبود شاخص های ترافیکی و ایمنی در این راه ها گردد. اهداف اصلی منظور شده در این مطالعه عبارتاند از:
- تعیین اولویت محورها برای تخصیص سیستمهای حملونقل هوشمند
- تعیین اولویت استفاده از سیستمهای حملونقل هوشمند برای یک محور خاص
- تعیین دستورالعمل ملزومات عملکردی برای ایجاد یک سیستم حملونقل هوشمند خاص
لازم به ذکر است روند انجام این مطالعه بهگونهای طراحیشده است که نتایج مطالعه قابلاستفاده در سایر استانها نیز باشد.